Organizacja ekologiczna WWF wzywa rządy państw członkowskich Unii Europejskiej do zmiany polityki w kwestii zabezpieczenia zbiorników toksycznych odpadów kopalnianych.
Zamiast reagowania dopiero post factum, w momencie katastrofy, powinna ona skupiać się na prewencji – ograniczaniu ryzyka wypadku. Zdaniem organizacji WWF znacznie ograniczyłoby to zagrożenie wyciekami toksycznych substancji.
Katastrofalne skutki wycieku toksycznych odpadów, który miał miejsce na Węgrzech w ubiegłym tygodniu oraz istniejące do wczoraj ryzyko ponownego pęknięcia uszkodzonego zbiornika ścieków z huty aluminium zwróciły uwagę opinii publicznej na kwestię składowania toksycznych odpadów w Europie Środowej. WWF w piątek opublikował zdjęcie, które pokazuje, że zbiornik był poważnie uszkodzony i przeciekał na więcej niż 3 miesiące przed katastrofą. Okazało się, że brakuje informacji na temat stanu obiektów magazynujących odpady toksyczne, zagrożeń, jakie sobą przedstawiają oraz działań mających na celu ograniczenie niebezpieczeństwa. WWF stworzył listę takich składowisk, ale to zaledwie początek działań, które same rządy powinny podjąć, żeby w przyszłości uniknąć podobnych sytuacji, jak ta na Węgrzech.
Mamy do czynienia z najpoważniejszym chemicznym skażeniem w historii Węgier. To, co się stało, pozwala z całą pewnością stwierdzić, że konieczny jest zrewidowanie obowiązujących przepisów dotyczących zbiorników odpadów kopalnianych. Takich tykających bomb zegarowych najprawdopodobniej jest w tej części Europy więcej. Unia Europejska powinna stworzyć skuteczny mechanizm wymuszający poprawę ich bezpieczeństwa – mówi Piotr Nieznanski, Kierownik Działu ochrony przyrody WWF Polska.
WWF wzywa Unię Europejską do stworzenia pakietu regulacji na rzecz efektywnego wdrożenia Dyrektywy w sprawie Gospodarowania Odpadami z przemysłu wydobywczego. Zamiast reagować dopiero w momencie katastrofy, powinniśmy starać się zapobiegać ich wystąpieniu – dodaje Nieznanski.
Co prawda, między innymi w reakcji na wycieki toksycznych substancji z kopalni w Baia Mare i Baia Borsa w Rumunii w 2000 roku i w Donana w Hiszpanii w 1998 roku, powstała już Dyrektywa w sprawie Gospodarowania Odpadami z przemysłu wydobywczego. Niestety, jej wprowadzenie nie miało wpływu na ograniczenie zagrożenia wyciekiem ze zbiornika Kolantar na Węgrzech. Zapisy zawarte w Dyrektywie, które mogłyby pozwolić uniknąć tej katastrofy, wprowadzając inspekcje stron trzecich, monitoring i przegląd pozwoleń, wejdą na Węgrzech w życie dopiero w 2012 roku. Dla krajów Europy Środkowej wprowadzono na nie okres przejściowy.
Plan Działań na rzecz efektywnego wdrożenia dyrektywy powinny promować przede wszystkim Węgry, którym okazję do zajęcia się tą sprawą daje rozpoczynająca się w styczniu 2011 roku ich Prezydencja w Unii. Wdrażanie planu kontynuować powinna Polska w czasie swojej Prezydencji w drugim półroczu 2011 roku. Powinien on dotyczyć przede wszystkim nowych państw członkowskich w Europie Środkowej i Wschodniej, ale także państw sąsiadujących z Unią, takich jak Chorwacja, Serbia, Ukraina i Mołdawia, gdyż wycieki na ich terytorium mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo Unii. Plan Działań musi zawierać ocenę ryzyka wypadku w krytycznych składowiskach odpadów kopalnianych dla ludzi i przyrody, przegląd wszystkich licencji wydanych trwającym obecnie i planowanym operacjom wydobywczym substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją, definiować środki wprowadzone podczas okresu przejściowego i precyzyjnie określać obowiązki operatorów, odpowiednich rządów i Komisji Europejskiej.
WWF apeluje także o rewizję i wprowadzenie poprawek do Dyrektywy w sprawie Gospodarowania Odpadami z przemysłu wydobywczego, szczególnie w obszarze bezpieczeństwa zapór i otwartych zwałowisk. Ponadto, Komisja Europejska powinna sprawdzić, czy odpowiednie dyrektywy europejskie zostały zaadaptowane do prawa krajowego i ocenić, do jakiego stopnia zostały wdrożone.
Plan Działań mógłby zostać wdrożony jako projekt flagowy w ramach tworzonej właśnie przez Komisję Europejską nowej Strategii dla Dunaju. Ma ona zostać przyjęta podczas węgierskiej Prezydencji Unii przyszłej wiosny.
www.wwfpl.panda.org
