Przybliżę państwu jak powinniśmy się zachować w czasie wypadku samochodowego, co należy robić, a czego nie i w jaki sposób zadbać o własne bezpieczeństwo i osoby ratowanej.
W czasie wypadku dochodzi do rożnego rodzaju obrażeń ciała i obrażeń wewnętrznych które mogą skutkować zatrzymaniem krążenia. Trzeba działać szybko ale rozważnie aby zwierzyć szanse poszkodowanych na przeżycie .
W 2010 roku doszło na polskich drogach do 38 832 wypadków drogowych, w których śmierć poniosło 3907 osób, a 48 952 doznały obrażeń. ( dane statystyczne komendy głównej policji)
Większość wypadków do których doszło w 2010 roku miała miejsce w dobrych warunkach atmosferycznych aż 23 452 w których zginęło 2 394 a 29 111 zostało rannych.
Te statystyki pokazują, że codziennie na polskich drogach dochodzi do ponad 100 wypadków drogowych i kolizji, w których ginie lub zostaje rannych ponad 140 osób.
Każdy z nas może być świadkiem wypadku drogowego lub jego uczestnikiem. Warto jest wiedzieć jak skutecznie i szybko udzielać pomocy, czego nie należy robić i jak zadbać o bezpieczeństwo swoje i ratowanego.
W czasie kolizji samochodu jadącego 50 km/h z martwą przeszkoda terenową ciało dorosłego człowieka ważącego 75 kg uderza w deskę rozdzielczą z siła 14500 N, czyli niemal 1500 kG (kilogram – siła). Dla porównania, przed kolizją ciało ma 75 kG. Jeśli nie jedzie w pasach bezpieczeństwa to z olbrzymia siłą uderza w deskę rozdzielczą. Jeżeli ma zapięte pasy bezpieczeństwa to 3 krotnie zmniejsza ryzyko doznania zagrażających życiu obrażeń ciała. W czasie kolizji z martwą przeszkodą terenową na człowieka siedzącego w samochodzie działa siła 20 G, dla porównania podam, że w czasie manewrowej walki powietrznej na pilota myśliwca działa ok. 10 G
W czasie wypadku możemy podzielić powstające obrażenia na dwa rodzaje. Pierwsze to te zewnętrzne, które widzimy i możemy je zabezpieczyć oraz te wewnętrzne, których nie widzimy i bez szybkiej pomocy medycznej mogą skutkować poważnym uszczerbkiem na zdrowiu lub w niektórych wypadkach śmiercią.
Częste pytanie na miejscu wypadku czy i kiedy wyciągać poszkodowanego. Poniżej podałem państwu cztery takie sytuacje, kiedy należy wyciągnąć poszkodowanego z samochodu przed przybyciem Zespołu Ratownictwa Medycznego (ZRM) w innych wypadkach nie należy ruszać poszkodowanego z samochodu.
Kiedy i w jakim wypadku możemy próbować wyciągać osobą z samochodu?
Kiedy stwierdzimy u niego Nagłe Zatrzymanie Krążenia.
Kiedy samochód się pali lub istnieje ryzyko wybuchu.
Kiedy poszkodowany chce opuścić pojazd na swoją odpowiedzialność.
Kiedy nie możemy powstrzymać krwotoku w samochodzie a karetka pogotowia nie przyjedzie szybko.
W czasie wyciągania osoby z samochodu trzeba zadbać o to by jak najmniej poruszać odcinkiem szyjnym kręgosłupa. Istnieją 3 techniki wyciągania takich osób z wraku samochodu.
Jeśli będziemy świadkami wypadku lub kolizji to pierwszą rzeczą, którą musimy zrobić to upewnić się, że jest bezpiecznie. Zanim podejdziemy do miejsca zderzenia się samochodów należy zwrócić uwagę czy inni uczestnicy ruchu drogowego widza co się dzieje i zatrzymali się przed wypadkiem. Trzeba się ubrać w kamizelkę odblaskową, jeśli taką posiadamy, a powinna być w każdym samochodzie. Następnie należy ocenić wstępnie liczbę poszkodowanych i zgasić samochód, jeśli jeszcze silnik pracuje oraz odłączyć akumulator jeśli jest to możliwe.
Po wykonaniu tych czynności lub w ich trakcie jeśli jest nas więcej trzeba zabezpieczyć miejsce wypadku ustawiając trójkąt ostrzegawczy. Miejsce zdarzenia można zabezpieczyć samochodem ustawiając go tak, żeby sam on zabezpieczał nam miejsce zdarzenie jak i nas chronił od innych uczestników drogi.
Po zabezpieczeniu miejsca zderzenia trzeba przystąpić do udzielania pomocy osobom poszkodowanym. Zaczynamy od wezwania karetek pogotowia ratunkowego. W tym celu dzwonimy pod 999 lub 112, należy się zorientować co do liczby poszkodowanych i ich stanu ogólnego. Następnie podać liczbę samochodów biorących udział w wypadku lub kolizji. Po wykonaniu telefonu alarmowego przystępujemy do oceny poszkodowanych.
Oceniamy poszkodowanych stosując te same zasady co w czasie BLS które omawiałem w poprzednim numerze diagnozy. Musimy sprawdzić czy poszkodowany jest przytomny, ocenić jego oddech, zabezpieczyć odcinek szyjny kręgosłupa, opatrzeć rany, zatamować krwotoki i zabezpieczyć złamania oraz jeśli to konieczne przystąpić do resuscytacji krążeniowo oddechowej. Konkretnych procedur każdy może się nauczyć na kursach z pierwszej pomocy nastawionych na ratownictwo drogowe.
Poszkodowanych w wypadku lub kolizji możemy podzielić na 5 grup:
Osoby u których doszło do nagłego zatrzymania krążenia.
Osoby w ciężkim stanie nieprzytomne wymagające pilnej wykwalifikowanej pomocy medycznej.
Osoby w stanie ogólnym ciężkim ale przytomne które tez wymagają pilnej wykwalifikowanej pomocy medycznej.
Osoby przytomne z niewielkimi obrażeniami ciała.
Osoby bez widocznych obrażeń zewnętrznych.
Należy pamiętać, że w samochodzie może znajdować się więcej ofiar niż osób, które udzielają pomocy. W takim wypadku trzeba rozważyć w jakim stanie są osoby biorące udział w kolizji/wypadku i podjąć decyzje, które z nich ratować jako pierwsze a które w następnej kolejności. Jest to trudna decyzja i zależy od bardzo wielu czynników, które trzeba wziąć pod uwagę. Po pierwsze wszystkie osoby, które mogą się same ewakuować z samochodu to niech to zrobią. Następnie oceniamy ile osób zostało i zajmujemy się tylko tymi, u których są zachowane podstawowe funkcje fizjologiczne.
Michał Wrzos
