Napisana z wielkim wyczuciem i realizmem książka Paula Brittona pozwala czytelnikowi poznać nie tylko metody współdziałania kryminalistyki z medycyną sądową, ale przede wszystkim zrozumieć na czym polega praca profilera, czyli specjalisty, który zajmuje się tworzeniem portretów psychologicznych mordercy.
Książka rozpoczyna się autobiograficzną historią, która pokazuje, że rzeczywistość powojenna Wielkiej Brytanii była bardzo trudna dla osób nie mogących pozwolić sobie na dalszą edukację ze względu na niewystarczającą pozycję społeczną. Takim przypadkiem był właśnie Paul Britton. Z góry skazany na pójście do szkoły zawodowej i przymusowe uczenie się niewykwalifikowanego zawodu, miał w ten sposób przesądzić o swojej dalszej przyszłości. Historia w tym przypadku nie znalazła jednak potwierdzenia. Dzięki uporowi młody Britton zdaje najpierw małą, a potem dużą maturę i dostaje się na studia. W międzyczasie boryka się z wieloma problemami, ledwie wiążąc koniec z końcem.
Na studiach szybko znajduje swoje powołanie i obejmuje płatne stanowisko psychologa klinicznego w Wydziale Zdrowia hrabstwa Leicester. Od tej pory rozpoczyna pracę z pacjentami o różnych dolegliwościach psychicznych. Zdobywa doświadczenie, na którym będzie bazował przy większości późniejszych spraw. Britton zwraca szczególną uwagę na to, jak wiele zależy od podejścia psychologa do wykonywanego przez siebie zawodu. Wspomina za każdym razem, że aby w pełni zrozumieć podejmowaną przez siebie pracę należy przede wszystkim poczuć w pełni sytuację człowieka siedzącego przed sobą. Ujawnia zaburzenia ludzkiej psychiki z jakimi miał styczność, dając jednocześnie wytłumaczenie przyczyn takich zachowań.
Przełomową chwilą okazuje się telefon od nadkomisarza Davida Bakera w roku 1984. Britton ma pomóc przy rozwiązaniu morderstwa Caroline Osborne. Od tej pory mimo, że wciąż będzie pracował na dotychczasowym stanowisku, większą część pracy poświęci profilowaniu morderców.
Britton zabiera czytelnika w mroczną podróż do umysłów przestępców, którzy na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat dokonali najbardziej makabrycznych przestępstw w Wielkiej Brytanii. Ukazuje szereg zwyrodniałych czynów, począwszy od niezrozumiałego zabójstwa nastolatki w Leicester, przez niewytłumaczalne porwanie niemowlęcia ze szpitala w Liverpoolu, aż po szantażystę, który grozi firmie Heinz zatruciem pokarmu dla dzieci.
Opisuje szesnaście przypadków całkowicie od siebie różnych i niezależnych. W każdej z nich Paul Britton wspina się na wyżyny swoich umiejętności, by na podstawie wiedzy psychologicznej, stworzyć prawidłowy portret mordercy. Podczas pracy zbiera jak najwięcej informacji na temat ofiary i innych okoliczności mogących mieć wartość dowodową. Następnie oddziela „ziarna od plew”, a na samym końcu wczuwa się w rolę ofiary i przestępcy próbując spojrzeć na sprawę z perspektywy psychologa. Odpowiada na pytania, których nikt wcześniej nie postawił: czy przestępca jest normalny czy może ma predyspozycje aspołeczne? Jaką mógł mieć przeszłość? Jaki posiada stopień inteligencji? Ile może mieć lat? Czy po dokonaniu jednego przestępstwa dalej może być niebezpieczny? W opisywanych przypadkach Britton za każdym razem przyczynia się do ostatecznego odnalezienia winnego i postawienia go przed sądem, co nie oznacza jednak, że zapomina wspomnieć o odniesionych przez siebie porażkach.
Mimo nieprawdopodobnego wyczucia i spektakularnych sukcesów Britton woli pozostawać nieznany opinii publicznej i tylko czystemu przypadkowi zawdzięcza swój późniejszy rozgłos. Traktuje swój zawód bardzo poważnie. Skupia się przede wszystkim na postawionym przez siebie zadaniu, nie interesując się wywiadami i wystąpieniami w telewizji. Również niechętnie uczestniczy w rozprawach sądowych zdając sobie sprawę, że jego praca ma jedynie charakter pomocniczy.
Szeroko zakrojona perspektywa z jaką Britton ukazuje życie psychologa pozwala czytelnikowi wyrobić sobie rzetelną opinię na temat tego zawodu. Czytając książkę ma się nieodparte wrażenie, że treści naukowe napisane są w wyjątkowo przyswajalny sposób, co powoduje, że każdy kto choć trochę interesuje się problematyką kryminalistyczną powinien sięgnąć po tę pozycję.
Kamil Dziadkiewicz
