Cholesterol jest związkiem chemicznym występującym w tkankach i osoczu krwi. Potrzebujemy go dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Cholesterol całkowity dzieli się na dwie frakcje: HDL (dobrą) i LDL (złą). Jakie normy obowiązują w przypadku poziomu cholesterolu? Jakie są skutki zbyt wysokiego stężenia LDL? Jak obniżyć wysoki poziom złego cholesterolu?
Cholesterol – normy
W przypadku cholesterolu całkowitego zawartego we krwi (TC, od ang. total cholesterol) norma to poniżej 200 mg/dl, co dotyczy zdrowego człowieka. Stężenie dobrego cholesterolu (HDL) nie powinno przekraczać 40 mg/dl, a u kobiet 46 mg/dl. Poziom złej frakcji LDL nie może być wyższy niż 115 mg/dl. Z kolei stężenie trójglicerydów nie powinno być większe niż 150 mg/dl.
Co więcej, zaleca się utrzymać prawidłowe proporcje między HDL a LDL. W przypadku niektórych osób wyniki badań odbiegające od wyżej przedstawionych wartości nie muszą być powodem do niepokoju. Taki stan bywa spowodowany np. zażywaniem określonych leków. Interpretacją wyników niemieszczących się w normie powinien zająć się lekarz.
Poziom cholesterolu warto sprawdzać każdego roku w ramach standardowych badań krwi. W przypadku pacjentów znajdujących się w grupie ryzyka badania powinny być przeprowadzane częściej, o czym zadecyduje lekarz. Do zbadania cholesterolu wystarczy pobranie krwi. Pacjent powinien udać się do laboratorium na czczo, po 12-14 godzinach od ostatniego posiłku.
Czym grozi zbyt wysoki poziom złego cholesterolu?
Za wysokie stężenie frakcji LDL powoduje zwężenie światła naczyń krwionośnych. Rezultatem tego procesu jest utrudniony przepływ krwi oraz zmniejszona ilość tlenu we krwi. Wysoki cholesterol LDL zwiększa ryzyko rozwoju choroby wieńcowej, wystąpienia udaru mózgu, zawału serca albo innych chorób związanych z miażdżycą. Aby nie dopuścić do tych problemów, konieczne jest regularne badanie poziomu frakcji LDL oraz kontrolowanie stężenia lipidów we krwi, dbając o prowadzenie zdrowego trybu życia.
Jak obniżyć poziom złego cholesterolu LDL?
W zmniejszeniu poziomu LDL i zwiększeniu HDL pomaga regularna aktywność fizyczna. Należy ćwiczyć codziennie albo 3-4 razy na tydzień przez przynajmniej 30 minut. Rodzaj podejmowanych aktywności oraz stopień wysiłku trzeba dopasować do swojego wieku i stanu zdrowia. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem.
W przypadku osób po 60 roku życia wysiłek powinien mieć umiarkowanie natężenie. Polecanymi aktywnościami są jazda na rowerze, pływanie, taniec i spacerowanie. Jeżeli poza uregulowaniem cholesterolu chce się obniżyć masę ciała, należy ćwiczyć przynajmniej przez godzinę. Dopiero po 30 minutach organizm zaczyna spalać tłuszcz. Przy nadciśnieniu odradzany jest duży wysiłek, gdy pozostaje się w miejscu, np. podnoszenie ciężarów. Tego typu aktywność powoduje wzrost ciśnienia.
Do uregulowania poziomu cholesterolu konieczna jest również zmiana diety. Przede wszystkim trzeba ograniczyć produkty smażone i te pochodzenia zwierzęcego. Należy unikać masła, jaj, pełnotłustego mleka, tłustych żółtych serów, podrobów, czekolad, ciast i kremów. Preferowanymi składnikami posiłków są warzywa, owoce, jogurty, chude mięso oraz twarogi o niskiej zawartości tłuszczu.
Jeżeli zmodyfikowanie stylu życia nie przynosi poprawy, można sięgnąć po tabletki na cholesterol dostępne bez recepty (np. z wyciągami z ziół czy karczocha) oraz środki farmakologiczne przepisywane przez lekarza. W regulowaniu poziomu LDL sprawdzają się witamina C (zapobiegająca przyleganiu tłuszczu do ścian tętnic), E (przeciwdziała osadzaniu się cholesterolu na ścianach tętnic dzięki rozkurczaniu naczyń krwionośnych i zwiększaniu krzepliwości krwi), polifenole zwalczające wolne rodniki oraz karotenoidy (np. likopen) hamujące utlenienie lipidów. Środkami obniżającymi poziom cholesterolu i poprawiającymi profil lipidowy są statyny – lowastatyna, rosuwastatyna, atorwastatyna i simwastatyna. Leki te ponadto w umiarkowanym stopniu zmniejszają stężanie trójglicerydów i zwiększają poziom HDL. W zaburzeniach związanych z profilem lipidowym można wykorzystać również fibraty. Środki te przepisywane są przede wszystkim pacjentom z niskim poziomem HDL.
Aby przeciwdziałać chorobom układu krążenia, warto regularnie badać poziom cholesterolu. W przypadku podwyższonego stężenia złej frakcji LDL zalecana jest zmiana trybu życia na zdrowszy – stosowanie diety wykluczającej określone produkty oraz regularną aktywność fizyczną. Jeżeli te modyfikacje nie przynoszą rezultatów, konieczne okazuje się zastosowanie leków na cholesterol, najlepiej w porozumieniu z lekarzem.
Materiał zewnętrzny
