Standard WCAG – czyli określony przez Wytyczne Dostępności Stron Internetowych, nie jest nowym pomysłem. Już w roku 1999 konsorcjum W3C, w którego skład wchodzili przedstawiciele największych firm z branży IT oraz naukowcy wprowadzili zasady mające zapewnić dostępność treści stron internetowych do jak największej liczby odbiorców.
Zasady te znane jako WCAG 1.0 bez przerwy rozwijały się, tak jak się rozwija technologia związana z internetem. Następna wersja wytycznych WCAG 2.0 pojawiła się w roku 2008 i obejmowała zalecenia dla twórców stron internetowych, by treści stron były dostępne dla osób niepełnosprawnych. Mowa tu głównie o osobach dotkniętych niepełnosprawnością wzrokową, poznawczą, a także ruchową. Dokument ten stał się podstawą do stworzenia prawa regulujących tworzenie stron internetowych przez podmioty zwane jako publiczne. W Polsce już w roku 2014 Minister Cyfryzacji wydal rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Rozporządzenie to nakładało na podmioty publiczne obowiązek tworzenia stron wg standard WCAG. W roku 2016 standard WCAG 2.0 był podstawą do uchwalenia przez Parlament Europejski Dyrektywy 2016/2102 o dostępności stron internetowych. Rozwój technologii i wzrost udziału w rynku urządzeń mobilnych skutkował pojawieniem się nowego standardu WCAG 2.1. Był to dokument kompatybilny z wytycznymi WCAG 2.0, można powiedzieć, ze był jego rozwinięciem. W rok później Sejm RP uchwalił Ustawę o dostępności stron Internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, która określała obowiązki podmiotów publicznych tworzących strony internetowe lub aplikacje mobilne oraz administrujących nimi.
Standard WCAG korzystny dla każdego
Niepełnosprawność sprawia, że osoby nią dotknięte napotykają z każdej strony na bariery. Niektóre bariery są nie do pokonania samodzielnie. Tak też jest z dostępnością do treści jakie niosą ze sobą strony internetowe lub aplikacje mobilne. Walcząc z wykluczeniem cyfrowym wprowadzono standard WCAG, skierowany głównie przede wszystkim do tworzących strony podmiotów publicznych. Stworzenie stron zgodnych ze standardem WCAG 2.1, sprawia, że osoby niepełnosprawne, będą miały dostęp do szeroko rozumianej informacji, do różnego rodzaju usług, do których do tej pory nie mieli dostępu, lub dostęp był utrudniony. Korzyść z wprowadzenia zapisów wytycznych dostępności stron internetowych trzeba powiedzieć, że są obopólne. Twórcy stron internetowych mają nowych odbiorców, podmioty publiczne mogą dotrzeć do osób potrzebujących ich usług. Również przedsiębiorcy odkrywają zalety jakie niesie ze sobą standard WCAG. Może o tym świadczyć choćby fakt, że wytyczne te stanowią jedną z podstaw do stworzenia strategii odpowiedzialnego biznesu. Przedsiębiorcy mają świadomość, że tworzenie stron dostępnych również dla osób niepełnosprawnych, to nie wykluczanie potencjalnych klientów, co może wyjść im na dobre.
Jak wdrożyć standard WCAG?
Trzeba pamiętać, że standard WCAG opiera się na czterech podstawowych zasadach określających dostępność stron i aplikacji dla osób niepełnosprawnych:
– postrzegalność – wszystkie informacje oraz elementy interfejsu należy przedstawić użytkownikowi w taki sposób, by były one dostrzegalne dla jego zmysłów
– funkcjonalność – dbanie o to, by wszystkie komponenty interfejsu oraz nawigacji strony lub aplikacji były dla użytkownika możliwe do użycia
– zrozumiałość – informacje i obsługa interfejsu serwisu muszą być zrozumiałe dla użytkownika
– rzetelność – obowiązek tworzenia treści rzetelnych, to jest takich, które mogą być skutecznie interpretowane przez programy zewnętrzne w tym również przez technologie wspomagające wykorzystywane przez użytkownika.
Wdrożenie zapisów wytycznych WCAG 2.1 nie musi być procesem długotrwałym czy kosztownym o ile strona, serwis lub aplikacja jest tworzona od podstaw. Wówczas twórca, podczas programowania, może ograniczyć się do wyboru tylko tych komponentów, które sprawią, ze strona będzie zgodna ze standardami dostępności stron dla osób niepełnosprawnych. Tworzenie takiej strony może wymagać jej uproszczenia i rezygnacji z ozdobników lub widżetów, ale może się to odbić pozytywnie na lepszej przejrzystości strony. Nieco trudniejsza sprawa jest w przypadku dostosowania już istniejącego serwisu tak by spełniał standard WCAG. W tym przypadku potrzebne będzie przeprowadzenia badania – audytu, który może odpowiedzieć, które elementy strony, aplikacji są niezgodne z zapisami wytycznych, a także jak usunąć niezgodności. Audyt jest przeprowadzany przez specjalistów oraz samych zainteresowanych – czyli osoby niepełnosprawne. Jest to proces dłuższy, a także bardziej kosztowny, jednak trzeba powiedzieć wyraźnie, że osiągnięcie celu jakim jest zniesienie kolejnej bariery postawionej osobom niepełnosprawnym stało się naszym udziałem.
