Nauka chemii rozwija się w bardzo dynamiczny sposób i od chemii uciec nie zdołamy mimo największych starań dokładanych do unikania chemii. Warto zatem wiedzieć jak postępować by zoptymalizować wpływ chemii na nasze życie.
Doskonale zdają sobie z tego sprawę alergicy, którzy w dużej mierze przez chemię cierpią. Jeszcze przed stu laty znano zaledwie dwa miliony związków chemicznych, dziś znanych jest już około 15 milionów, a to nie wszystko bowiem istotne są reakcje jakie zachodzą pomiędzy nimi, możliwość ich uzyskiwania i wykorzystania w przemyśle, medycynie, życiu codziennym. Praktycznie każdy z nas zna popularne środki piorące, czyszczące, antybiotyki, czy lakiery, do ich produkcji niezbędne są osiągnięcia z dziedziny chemii. By uzmysłowić sobie potęgę chemii warto przeprowadzić łatwe doświadczenia chemiczne na bazie produktów dostępnych w każdym domu.
Z łatwością można zobaczyć jak może chemia być niebezpieczna. Wielu zjawisk chemicznych nie dostrzegamy gołym okiem, przez co też nie wierzymy w rakotwórcze substancje w patelni czy plastikowej zabawce, tymczasem otoczeni jesteśmy ze wszystkich stron chemicznymi wynalazkami o bardzo różnych skutkach. Chemia pomaga nam w codziennym życiu ale również nas truje. Świadomość jak wiele związków chemicznych może być śmiercionośna wzrasta w kontekście GMO i wielu innych wynalazków. Wiele z odkryć biochemii bo najczęściej o takie się rozchodzi jest wątpliwa pod kątem etyki.
Dostrzegając z czasem jak wyniszczający charakter ma użycie poszczególnych substancji chemicznych człowiek zaczął badać chemię pod kątem odwracania negatywnych skutków zanieczyszczenia ekosystemu, tym samym powstało wiele badań cennych dla ekologii, służących rekultywacji terenów zniszczonych przez chemię, czy to w wyniku wypadku, czy też nieświadomej działalności przez lata. Poza możliwością odbudowy ekosystemu pojawiło się wiele odkryć, które mają na celu profilaktykę, ochronę lub też symbiozę z funkcjonującymi rozwiązaniami. Dotyczy to zarówno ochrony gleb, wód, jak i powietrza – dodają nauczyciele chemii z Preply – korepetycje z chemii w Wrocławiu (preply.com). Mnóstwo związków chemicznych ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka, stad też zanim produkty nie tylko chemiczne ale z udziałem chemii trafią na rynek muszą przejść szereg testów określających na ile dany produkt może być niebezpiecznych dla użytkownika i środowiska. Osiągnięcia chemii bywają rewolucyjne, jednak tak jak są one ważne dla rozwoju technologii, czy produkcji tak tez mogą być szkodliwe dla środowiska.
Jednym z przykładów mogą być środki konserwujące żywność, jak i nawozy sztuczne zapobiegające niszczeniu upraw rolnych przez choroby, grzyby, czy szkodniki, jak również wpływające na wzrost rośliny, jej owoce. Pozytywne aspekty użycia chemii w rolnictwie i przemyśle spożywczym są wszystkim znane, jednak poza pozytywami są też negatywne skutki zastosowania substancji chemicznych, nawet jeśli są to substancje z pozoru obojętne dla zdrowia, w nieszkodliwych dawkach to na dłuższą metę spożywane, wdychane mogą powodować szereg chorób, dysfunkcji itp. podobnie jest z zaburzeniami występującymi w ekosystemie poprzez ingerencję w uprawy, wzrost i owocowanie roślin, czy żywienie i hodowlę zwierząt. Bez wątpienia poza szkodliwymi związkami chemicznymi w obrocie funkcjonują substancje uzyskiwane poprzez szereg reakcji chemicznych jakie są pożądane dla ekologii.
Do takich należą wyodrębnione enzymy stosowane w przemyśle spożywczym i nie tylko, również w przemyśle chemicznym, lakierniczym a nawet motoryzacyjnym. Dzięki środkom chemicznym można oczyszczać, wzbogacać jak również wyodrębniać poszczególne substancje nie dodając ich do produktu końcowego a stosując jedynie w procesie produkcji. Dzięki wiedzy chemicznej i znajomości właściwości substancji, ich wchodzenia w reakcje możemy również działać na rzecz ochrony środowiska budując osadniki i oczyszczalnie ścieków, filtry powietrza itd. Uzdatnianie wody to proces czysto chemiczny i niezwykle pożyteczny. Badanie właściwości substancji odzwierzęcych i pochodzenia roślinnego jest obecnie bardzo popularne z uwagi na pro ekologiczność. Powszechne są w użyciu ekologiczne w pełni naturalne środki chemii gospodarczej jak również liczne wyroby naturalne. Odkrycia chemiczne sprawdzają się z korzyścią dla środowiska również w przemyśle motoryzacyjnym. Coraz więcej mówi się nie tylko o samochodach napędzanych energią słoneczna ale i wodorem.
Dużym problemem wciąż pozostaje utylizacja produktów ubocznych w przemyśle chemicznym. Ilość substancji jakie są potrzebne do produkcji innych artykułów jest zatrważająco duża. Odpady niebezpieczne spędzają sen z powiek wielu naukowcom, bo ich działanie na środowisko jest rozłożone w czasie, to ekologiczna bomba. Ilości odpadów trudno degradowalnych wzrastają, mnóstwo odpadów nie da się w łatwy sposób przerobić, wysypiska śmieci zalewają nasze miasta a chemikalia wnikają w glebę. Sporym problemem jest też tzw. efekt cieplarniany który spowodowany jest spalinami paliw. Przemysł petrochemiczny i energetyczny ma szczególne znaczenie dla ekologii i jest nierozerwalnie związany z chemią. Odkrycie wykorzystania metanu, tlenku azotu jako paliwa oraz posiłkowanie się gazami cieplarnianymi daje szereg alternatywnych możliwości. Podobnie jak i opracowanie technologii czystego węgla poprzez jego odsiarczenie. Wraz z paliwami docieramy do organizacji transportu, która rzutuje na zanieczyszczenie z uwagi na zużycie paliwa pokonując drogę z punktu A do B. To wszystko są zagadnienia z pogranicza chemii i ogromne wyzwanie dla naukowców.
W odpowiedzi na te potrzeby zidentyfikowane poprzez zauważalną szkodliwość powstają nowe innowacyjne rozwiązania również chemiczne, jednak z poszanowaniem środowiska. Jednym z przykładów są biopaliwa. Zastępowalność węgla, ropy biopaliwem ogranicza zanieczyszczenie powietrza a co za tym idzie poprawia nasze zdrowie i komfort życia. Coraz częściej promuje się ekologiczny styl życia i dopłaca do rozwiązań ekologicznych, przykładem jest dotowanie recyklingu i promowanie wykorzystywania surowców wtórnych, materiałów naturalnych. Coraz częściej producenci zabiegają o certyfikat przyjaznego produktu środowisku itp.
Prócz znanych powszechnie biopaliw coraz głośniej jest o bioplastikach, które mogą ulegać biodegradacji. Alternatywą dla współczesnych polimerów staja się lekkie kompozyty z plastiku redukując koszty energii i zużycia paliwa w samochodach jak również materiały izolacyjne ograniczające zużycie opału do ogrzania domostw. Zaczęto też zwracać uwagę na zabezpieczenie transportu substancji niebezpiecznych, ich sposób przechowywania oraz obchodzenia się z nimi przez ludzi. Dzięki takim działaniom okiełznano chemię na tyle by nie szkodzić jeszcze bardziej niż dotąd, aczkolwiek jeszcze wiele przed nami.
Kluczowa jest świadomość potrzeby ochrony i dbałości o środowisko naturalne w zestawieniu z korzystaniem z cywilizacji i jej wygód. Odpowiedzialność konsumencka to podstawa, ku temu potrzebna jest edukacja ekologiczna jak i chemiczna. By zrozumieć problematykę wpływu chemii na środowisko należy poznać podstawy chemii. Istotny jest zrównoważony rozwój, bowiem stawianie wyłącznie na produkty naturalne również nie sprzyja środowisku, podobnie jak korzystanie wyłącznie ze sztucznych tworów chemicznych. Zachowanie równowagi pomiędzy chemią a naturą zapewnia długotrwałe korzystanie z zasobów ziemi w służbie potrzebom ludzkości. Nadmierna ingerencja chemiczna może doprowadzić ludzkość do zagłady tak od broni chemicznej jak i wyniszczenia ekosystemu.
Autor: Preply.com, korepetycje z przedmiotów ścisłych (chemia, fizyka, biologia).