Ranking Nieefektywnych Inwestycji Unijnych. Nieprzemyślane inwestycje unijne pogrążają finanse samorządowe. Dużo igrzysk, mało pracy – słona zapłata za pomniki władzy. Gdzie ten rozwój?. Pomniki samorządowej władzy. Miał być rozwój i praca a jest kosztowna zabawa, Najpierw biorą, potem dopłacają i płaczą. Przyczyny i przykłady nieefektywnych inwestycji z funduszy unijnych
Coraz wyższą cenę płacimy za nieefektywne inwestycje unijne. Nietrafione projekty wręcz pogrążają i tak mocno obciążone zadaniami budżety gminne. Powstałe często tylko dla satysfakcji rządzących, przez mieszkańców nazywane są pomnikami samorządowej władzy. Niektórzy włodarze przyznają nawet , że chętnie by się pozbyli takich balastów ale to nie takie proste.
Zdecydowanie zabrakło pomysłów, które w bezpośredni sposób zwiększyłyby potencjał rozwojowy gmin i przedsiębiorstw. Jeśli nie poprawimy zarządzania, planowania czy kontroli (zadłużania) finansów publicznych, to w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 będzie jeszcze gorzej. Zmarnujemy znacznie więcej pieniędzy. Takie są gorzkie i zaskakujące wnioski z pierwszego raportu wykazującego bardzo niską efektywność pomocy finansowej z funduszy europejskich.
To że przedsięwzięcie można zrealizować ze środków UE nie jest niestety jednoznaczne z tym, że jest ono faktycznie potrzebne, rozwojowe i sensowne…
Dla wielu samorządów nowy unijny budżet właściwie niewiele znaczy. Ze względu na skrajnie wysoki poziom zadłużenia i cięgle rosnące koszty stałe nie będą w stanie udźwignąć ciężaru kolejnych inwestycji. A pamiętajmy, że rozchody systematycznie będą wzrastały a wpływy malały. Chociażby ze względu na intensywnie pogłębiający się deficyt demograficzny, starzenie się społeczeństwa czy coraz większy dług w finansach publicznych. W reakcji na narastający problem powstaje pierwszy ogólnopolski Ranking Nieefektywnych Inwestycji Unijnych. Sądząc po wstępnych propozycjach może mocno zweryfikować dokonania nawet wieloletnich włodarzy, ocenianych dotychczas jako „dobrzy gospodarze”. Wszyscy mogą zgłaszać swoje propozycje i współtworzyć go: ranking.unijnych.bubli@gmail.com.
Zgłoszone już do „Rankingu” przykłady wskazują na następujące przyczyny nietrafionych pomysłów:
– wybór priorytetów które nie są motorami napędowymi rozwoju (np. Opera w Białymstoku)
– ogromne wielkomiejskie ambicje akademickie, kulturalne czy sportowe szczególnie niewielkich i prowincjonalnych miejscowości powiatowych (baza dla uczelni w Stalowej Woli)
– brak dialogu ze społeczeństwem. Projekty nie zostały nawet skonsultowane ze środowiskiem lokalnym, z potencjalnymi użytkownikami (targowisko w Tarnobrzegu)
– działanie w myśl zasady – „dają, to trzeba brać”. Bardzo drogie, kosztowne w utrzymaniu i nie dające wielu miejsc pracy inwestycje rekreacyjne. Np. aquaparki w słynących z 30% bezrobocia małych miasteczkach woj. warmińsko-mazurskiego.
To niestety tylko początek długiej listy przyczyn i ich przykładów. Będzie to jedno z podsumowań mijającego unijnego planu pomocowego dla Polski realizowanego w latach 2007-2013. Ale równolegle tworzony jest też ranking dobrych praktyk i pomysłów o czym w następnym artykule.
Marcin Piasek