Co robić – jak robić? Jeżeli widzisz w swoim środowisku coś, co chcesz zmienić, coś co budzi twój sprzeciw. Jeżeli chcesz działać na rzecz ochrony środowiska musisz postępować tak jak to jest przedstawione poniżej.
Jeżeli chcesz działać u siebie
1. Rozmawiaj o tym w swoim otoczeniu – z rodziną, kolegami, rówieśnikami, znajomymi, sąsiadami.
2. Poszukaj osób, które myślą poo dobra. W licznej grupie będzie ci raźniej i będziecie znacznie silniejsi.
3. Nawiąż kontakty z tym, którzy już się zorganizowali i już dzidobnie jak ty, które też są gotowe działać dla wspólnegałają. Będą ci mogli służyć swoim doświadczeniem, radą, a może i pomocą. Jest ich dużo więcej, niż myślisz.
4. Myśl konkretnie, a więc nie „żeby wszyscy kochali przyrodę”, tylko : Jakie działanie należy podjąć? Jakie względy za tym przemawiają? Czy i jakie względy przemawiają przeciw? Kto może być przeciwny? Kto może nas poprzeć? Kto powinien lub ma obowiązek nas poprzeć?
5. Wybierz przedmiot działania po starannym przemyśleniu sprawy. Następnie, żeby to było bardzo konkretne zadanie do wykonania, żeby było widać, że coś zostało zrobione i zakończone, albo że jest, że trwa i będzie trwać dalej. Lepiej dokonać czegoś małego, niż nie dokonać – dużego.
6. Jeżeli twoje ( lepiej – wasze ) działanie dotyczy w jakimś stopniu innych ludzi, zadbaj o to, aby wiedzieli dokładnie, co robicie, z jakiego powodu, w jakim celu. Postaraj się, żeby nabrali do was zaufania, sympatii i żeby popierali wasze działania.
7. Wybierz się z wizytą do wydziału ochrony środowiska, urzędu gminnego – dowiesz się, gdzie to jest, poznasz ludzi, zorientujesz się w czym moglibyście współdziałać ( najlepiej – we wszystkim albo prawie ). Tam też zastosuj wszystkie rady punktu 6.
Jeżeli chcesz działać poza sąsiedztwem swojego domu czy szkoły ( na przykład w okolicy, do której jeździsz na wakacje )
1. Postaraj się przede wszystkim poznać ludzi miejscowych, dowiedzieć się o ich życiu, kłopotach i troskach dnia codziennego, a także o ich troskach na dalszą przyszłość. Zdobądź ich zaufanie i życzliwość. Dopiero potem wyjaśnij, jakie działania zamierzasz podjąć i dlaczego.
2. Pamiętaj – nigdy niczego nie ochronisz bez życzliwej pomocy przynajmniej części miejscowych ludzi. Zyskanie takiej pomocy może być bardzo trudne, ale jest absolutnie niezbędne. Pamiętaj, że oni są u siebie. Nie wolno obcemu przychodzić i z wyżyn swojej ekologii dyktować komuś, co mu wolno robić na własnej ziemi, a czego nie. Musisz sprawić, żeby sami zrozumieli i sami zechcieli.
3. Może zaprosisz dzieci na przedstawienie przy ognisku, przedstawienie z morałem czytelnym, ale nie natrętnym. Może urządzisz to przedstawienie w miejscu publicznym. Może namalujesz plakat, a ksiądz proboszcz pozwoli wywiesić go przed kościołem. Może opowiesz ludziom, że pewien fragment przyrody opodal ich domu jest rzadkością, o którym pisze się w naukowych książkach i czasopismach, który ich okolicę i ich samych wyróżnia. Że są dziedzicami i zarazem strażnikami czegoś bezcennego. Spróbuj uświadomić im ich wielki przywilej oglądania nieskażonej przyrody na co dzień.
4. Zorientuj się, które osoby cieszą się w społeczeństwie szczególnym szacunkiem i uznaniem, czyj głos tutaj się liczy. Postaraj się, aby to właśnie oni cię poparli. Ich poparcie może być łatwiejsze do uzyskania, gdyż są to często ludzie o szerszych horyzontach, do których łatwiej dociera argumentacja.
Jeżeli twoje działanie będzie lub może być walką przeciwko komuś, kto na przykład zatruwa środowisko, musisz przygotować się bardzo starannie.
1. Dowiedz się jak najdokładniej, czym zatruwa, na przykład oddając próbki do zbadania. Musisz dowiedzieć się, czy i dlaczego jest to szkodliwe, dla kogo lub czego szkodliwe, czy są w tej sprawie przepisy i jakie, czy zostały naruszone, czy popełniono przestępstwo. Nie wystarczy twoje przekonanie, choćby i najszczersze. Tu każde słowo trzeba umieć udowodnić. Mogą ci w tym pomóc inne organizacje ekologiczne, które już mają większą wprawę.
2. Zawsze zaczynaj od prób załatwienia sprawy po dobroci. Może winowajca nie w pełni zdawał sobie sprawę, ze skutków swojego przestępstwa. Może liczył na to, że się uda po cichu, nie wiedział, że ktoś już wie, interesuje się tym i jest gotów przeciwdziałać.
3. Jeżeli nic nie da się zrobić polubownie, napisz do winowajcy list polecony, zawierający dokładny spis zarzutów i żądanie, aby zaniechał takiego postępowania. Jeżeli przez dwa tygodnie nie będzie odpowiedzi, wyślij kopię listu i pismo ze starannym, ale zwięzłym opisem do wydziału ochrony środowiska Urzędu Gminy i do redakcji 2-3 gazet, do których masz zaufanie. Jeżeli wiesz, że dopuszczono się przestępstwa, wyślij też do prokuratury. Pismo do urzędów i redakcji lepiej zanieść osobiście. Należy wtedy mieć ze sobą kopię pisma i poprosić o pokwitowanie odbioru, napisane na tej kopii. O pokwitowanie na kopii należy poprosić, ale pamiętać, że urząd nie ma prawa tego odmówić i w razie potrzeby grzecznie, ale stanowczo, o tym przypomnieć.
4. Jeżeli sprawa jest bardzo ważna, a dotychczasowe działania nie skutkują, zastanów się nad metodami, których prawo nie zabrania, a którymi można by winowajcy zagrozić albo zaszkodzić. Czy najlepiej stanąć z odpowiednim transportem przed biurem lub sklepem, czy także rozdawać ulotki, przestrzegające klientów, aby nie kupowali jego towarów itd. Używając takich metod pamiętaj jednak, że nawet najbardziej szlachetny cel nie usprawiedliwia środków niegodziwych.
5. Jeżeli władza nie reaguje, zawiadom międzynarodowe organizacje ekologiczne, prosząc je, aby upomniały się o sprawę u tych władz, które tobie nie odpowiedziały i u ich zwierzchników.
6. W krajach demokratycznych potężną bronią są kampanie pisania listów, być może w Polsce też byłyby już skuteczne. Trzeba w tym celu nakłonić, być może w Polce też byłyby skuteczne. Trzeba w tym celu nakłonić możliwie największą liczbę osób, żeby każda od siebie napisała list ( można podsunąć już zredagowany wzór ) z uprzejmym i rzeczowym, ale stanowczym żądaniem do wszystkich możliwych osób kompetentnych, do winowajcy, do firm, które z nim współpracują, do wójta, burmistrza, prezydenta gminy, do posła, senatora….. Listy takie należy adresować do konkretnej osoby, z imieniem i nazwiskiem, a więc nie ogólnie do firmy, tylko do właściciela albo dyrektora, nie do gminy, tylko do wójta itd.
7. Sprzeciwianie się czyimś dużym interesom może być niebezpieczne. Pamiętaj o takich postaciach ruchu ekologicznego, jak Dian Fossey i Francisco Chico Mendes, którzy za ochroną przyrody zapłacili własnym życiem.
Musisz ocenić możliwe ryzyko i świadomie zdecydować, czy jesteś w stanie podjąć je, czy też nie. Zawsze i wszędzie Jeżeli chcesz wpływać na innych, wiedz, że jednym z najsilniejszych środków perswazji jest dobry przykład. Zanim więc powiesz drugiemu, co powinien robić, a czego nie, zastanów się nad własnym postępowaniem. Policz, ile sposobów życia w zgodzie z przyrodą, stosujesz na co dzień we własnym życiu.
Przekonywanie jest znacznie trudniejsze, ale też bardziej skuteczne niż walka. Wytrwanie w cierpliwym, taktownym i ż
yczliwym przekonywaniu wymaga więcej siły ducha niż wytrwanie w walce. Pamiętaj też, że człowieka zmuszonego trzeba będzie odtąd postępował właściwie z własnej nieprzymuszonej woli, stanie się jednym z nas.
Dlatego to najważniejsze jest, aby jak najwięcej ludzi zrozumiało i przyjęło do umysłu i do serca przesłanie ekologii w obydwu jej znaczeniach.
www.ZielonyDziennik.pl, Paweł Wiśniewski
