Obniżki stóp zwykle są zapowiedzią dobrej koniunktury giełdowej. Powodują bowiem, że spadają zyski od pieniędzy ulokowanych na depozytach bankowych czy w obligacjach.
Z kolei dzięki temu zwiększa się zainteresowanie inwestycjami, które mogą przynieść wyższe zyski. Z analizy Expandera wynika, że podczas czterech ostatnich cykli obniżek stóp w naszym kraju indeks WIG rósł od 16,5% do 119 %.
Stopy procentowe są jednym z podstawowym narzędzi banków centralnych w kształtowaniu polityki pieniężnej każdego kraju. Mają one wpływ nie tylko na gospodarkę, inflację, koszty kredytów, ale również na kondycję giełdy papierów wartościowych. Od października 2012 roku Rada Polityki Pieniężnej już czterokrotnie obniżyła stopy procentowe i wszystko na to wskazuje, że będzie je obniżać dalej. Mając na uwadze, starą zasadę „stopy procentowe w dół, giełda w górę”, postanowiliśmy sprawdzić czy obniżki stóp procentowanych są rzeczywiście zwiastunem długoterminowych wzrostów na giełdzie.
Wykres 1. Stopy procentowe w Polsce na tle indeksu WIG
Źródło: Expander
Analizując zależność pomiędzy stopami procentowymi, a indeksem WIG od stycznia 1998 roku do chwili obecnej, można wyróżnić 4 cykle obniżek stóp procentowych (zaznaczone kolorem żółtym), które były początkiem wzrostów na parkiecie giełdowym. Dodatkowo zaczyna kształtować się cykl numer 5 (od października 2012). Wykres wyraźnie pokazuje, że dno bessy występowało zawsze w czasie cyklu obniżek stóp procentowych natomiast szczyt hossy w czasie podwyżek.
Trzeba podkreślić, że długoterminowa zwyżka cen akcji rozpoczynała się zazwyczaj z drobnym opóźnieniem i nie następowała nigdy po pierwszej obniżce. Przykładowo indeks WIG zaczął notować wzrosty dopiero po ośmiu (luty 1998), sześciu (Marzec 2001), dwóch (Marzec 2005) i trzech (listopad 2008) miesiącach od decyzji banku centralnego o luzowaniu polityki pieniężnej. Kiedy jednak już to nastąpiło, stopy zwrotu w danym okresie były naprawdę wysokie: + 62,9% (Marzec 2001 – lipiec 2004), +119,32% (Marzec 2005 – Marzec 2007), +75% (listopad 2008 – styczeń 2011).
Tab 1. Stopy zwrotu z indeksu WIG
|
Okres obniżania stóp procentowych |
Stopa zwrotu z indeksu WIG w okresie |
|
luty 1998 – wrzesień 1999 |
+ 16,5% |
|
marzec 2001 – lipiec 2004 |
+62,9% |
|
marzec 2005 – marzec 2007 |
+119,32% |
|
listopad 2008 – styczeń 2011 |
+75% |
Źródło: Expander
Historia dostarcza nam również ciekawych obserwacji jeśli chodzi o wybór „optymalnego” momentu po cięciach stóp procentowych do zaangażowania się w rynek akcji. Statystycznie najlepiej zainteresować się giełdą po czwartej obniżce stóp, kiedy prawdopodobieństwo krótkoterminowych spadków jest relatywnie niskie natomiast wzrostów w dłuższym terminie wysokie (średnio 80% w 2 lata od obniżki) .
Wykres 2. Stopy FED w USA na tle indeksu S&P 500
Źródło: Expander
Jeszcze więcej dowodów dostarcza nam rynek amerykański, gdzie tylko w analizowanym przez nas okresie 1990-2013 aż 5 cykli zmian stopy federal funds(FED) nakładało się ze zmianami indeksu szerokiego rynku S&P 500. Gdybyśmy zakres analizy rozszerzyli do 1955 roku doświadczylibyśmy aż 11 okresów kiedy obniżki stóp procentowych FED wpływały na wzrosty na giełdzie.
Szczególnie warto zwrócić uwagę na okres od połowy 2000 do czerwca 2004 roku oraz w pierwszej połowie 2008 roku. Mieliśmy wtedy do czynienia z niezwykle dynamicznymi procesami obniżek stóp procentowych w USA. Pierwszy miał na celu zahamowanie spadków na giełdzie po pęknięciu bańki internetowej (stopy obniżono z 6,5% do 1%) natomiast drugi kryzysu związanego z kredytami hipotecznymi subprime (z 5,25% do blisko zera).
Powyższe decyzje dotyczące „cięć” stóp FED znalazły odzwierciedlenie w zmianach indeksu S&P 500. Szczyt giełdowy, który zakończył się w sierpniu 2000 roku zbiegł się z okresem, kiedy stopy osiągnęły swoje najwyższe wartości. Z kolei trend wzrostowy na giełdzie rozpoczął się w chwili zakończenia cyklu obniżek stóp procentowych w czerwcu 2003 i potrwał aż do połowy 2007 roku. Stopa zwrotu z indeksu S&P 500 w tym okresie wyniosła 57,07%. Następny cykl charakteryzował się zdecydowanie większą dynamiką obniżek stóp po których zakończeniu S&P 500 osiągnął dno bessy w marcu 2009 roku i rozpoczął nieprzerwany od 3,5 roku marsz w górę.
Tab 2 Stopy zwrotu z indeksu S&P500
|
Okres obniżania stóp procentowych FED |
Stopa zwrotu z indeksu S&P500 w okresie |
|
październik 1990 – styczeń 1994 |
+58,42% |
|
październik 1998 – sierpień 2000 |
+38,14% |
|
czerwiec 2003 – czerwiec 2007 |
+57,07% |
|
marzec 2009 – teraz |
+104,39% |
Źródło: Expander
Dla www.ZielonyDziennik.pl, Piotr Nowak
Dyrektor ds. Produktów Inwestycyjnych i Ubezpieczeniowych firmy Expander