Klimatyzacja: Chłodna kalkulacja

Postęp technologiczny oraz rozwój rynku motoryzacyjnego sprawiły, iż klimatyzacja samochodowa staje się standardowym wyposażeniem wielu aut.

Nawet w krajach, w których upalne lato nie trwa zbyt długo, popyt na tego typu urządzenia rośnie bardzo szybko. Okazuje się, iż chęć podniesienia komfortu jazdy nie jest jedynym czynnikiem decydującym o jej zastosowaniu. O tym, jak ważna jest sprawna – czyli regularnie sprawdzana, czyszczona i konserwowana w fachowym serwisie, np. ogólnopolskiej sieci Premio – miał okazję przekonać się niejeden kierowca. W sezonie letnim podnosi komfort
podróżowania, a z kolei w zimie oraz w deszczowe dni pozwala osuszyć wnętrze auta, dzięki czemu pozbywamy się problemu parowania szyb oraz zwiększamy nasze bezpieczeństwo na drodze.
Odpowiednio użytkowany klimatyzator przyczynia się również, w dużym stopniu, do poprawy bezpieczeństwa jazdy samochodem.

Sprawnie funkcjonująca klimatyzacja gwarantuje:

– zachowanie optymalnego poziomu spostrzegawczości oraz czasu reakcji,
– spokojne prowadzenie pojazdu,
– brak nerwowości spowodowanej wysoką temperaturą,
– brak pośpiechu, aby jak najszybciej dotrzeć do celu podróży,
– zmniejszenie hałasu odczuwalnego wewnątrz pojazdu dzięki zamkniętym szybom,
– ograniczenie występowania reakcji alergicznych dzięki zastosowaniu filtra przeciwpyłowego,
– zachowanie naturalnego rozkładu temperatur dla człowieka (cieplejsze nogi, chłodniejsza głowa).

Z kolei brak klimatyzacji może wpływać na:

– podnoszenie się temperatura ciała człowieka nawet do 39°C, co powoduje, że mózg jest gorzej zaopatrywany w tlen,
– wydłużenie czasu reakcji kierowcy,
– zmniejszenie koncentracji,
– szybsze wystąpienie zmęczenia prowadzącego pojazd oraz pasażerów,
– nieświadome zwiększanie prędkości jazdy, aby jak najszybszego dotarcia do celu oraz opuszczenia rozgrzanego wnętrza auta,
– zwiększanie się szkodliwego poziomu hałasu w aucie ze względu na otwarte okna,
– dostawanie się większych ilości zanieczyszczeń (w tym spalin) do wnętrza pojazdu,
– wystąpienie mniej korzystnego rozkładu temperatur (ciepła głowa, zimne nogi).

Najczęściej poruszanymi zagadnieniami – jak wynika z sondażu, przeprowadzonego w punktach serwisowych Premio wśród specjalistów od klimatyzacji– są poniżej wymienione kwestie. Z pomocą fachowców Premio odpowiadamy na pytania, które zazwyczaj nurtują właścicieli klimatyzowanych pojazdów.

1. Jak często należy serwisować układ klimatyzacji?

Często pojawia się pytanie „czy serwisować układ klimatyzacji w sytuacji kiedy wszystko funkcjonuje prawidłowo?”. Opinie w tej kwestii są podzielone. Producenci aut odradzają jakiekolwiek ingerencje w układ jeśli nie zachodzi taka potrzeba. Innego zdania są pracownicy warsztatów zajmujących się naprawą oraz serwisowaniem klimatyzacji.
Zalecają oni serwisowanie układu przynajmniej raz na dwa lata. Pojęcie serwisowania układu jest jednak różnie rozumiane i dla wielu specjalistów oznacza inny zakres czynności.

Do podstawowych procedur kontrolnych zalicza się sprawdzenie poziomu ciśnienia na niskiej i wysokiej stronie układu, oraz kontrolę temperatury strumienia wydmuchu na wywietrznikach.
Taki zakres kontroli układu klimatyzacji jest w zupełności wystarczający przy corocznym przeglądzie auta. Jeżeli skontrolowane parametry układu odbiegają od właściwych dla danego pojazdu, trzeba niezwłocznie podjąć dalsze działania serwisowe. Warto pamiętać, aby co najmniej raz w roku wymienić kabinowy.
filtr
przeciwpyłkowy. Najważniejsze jest dokładne obserwowanie tego jak działa nasza klimatyzacja. Jeśli odczuwany jakikolwiek spadek wydajności chłodzenia, powinniśmy udać się niezwłocznie do warsztatu, ponieważ w większości przypadków oznacza to ubytek czynnika chłodniczego z układu. Niedobór czynnika, który stanowi także środek transportu dla oleju powoduje, że pogarsza się smarowanie sprężarki, która w konsekwencji może ulec zatarciu. Diagnozując system klimatyzacji i usuwając nieszczelności należy pamiętać o konieczności wymiany osuszacza odpowiedzialnego za pochłanianie wilgoci.

Szybka reakcja na pierwsze
niepokojące objawy w pracy auto-klimatyzacji pozwoli uniknąć poważniejszych usterek i wysokich kosztów związanych z naprawą.

2. Czy zalecane jest regularne dezynfekowanie i odgrzybianie klimatyzacji?

Zdecydowanie tak! Źródłem powstawania szkodliwych dla zdrowia mikroorganizmów i grzybów jest kurz oraz inne zabrudzenia gromadzące się na powierzchni parownika i będące dla nich doskonałą pożywką.
Wyłączenie klimatyzacji i pozostawienie na parkingu w ciepłym miejscu może także przyspieszać rozwój drobnoustrojów. Budowa układu klimatyzacji (zaciemnione i wilgotne ożebrowanie na parowniku) tworzy idealne warunki dla rozwoju bakterii, które wraz z chłodnym powietrzem przedostają się do kabiny pojazdu. Mogą one wywoływać u kierowcy i pasażerów reakcje alergiczne (katar, kaszel, łzawienie oczu), a także odpowiedzialne są za wydobywający się z wywietrzników nieprzyjemny zapach.
Wielu użytkowników klimatyzacji zapomina o konieczności jego dezynfekowania. Dostępne na ryku środki chemiczne (aktywne piany, spraye, itp.) pozwalają na pozbycie się szkodliwych mikroorganizmów, a sam proces dezynfekcji wykonany według zaleceń producenta nie niesie ze sobą żadnych negatywnych skutków dla zdrowia. Istnieje również metoda wykorzystująca do odgrzybiania płyny dezynfekujące rozpylane poprzez ultradźwięki oraz metoda ozonowania, która jest coraz bardziej popularna.
Wszystkie te metody pozwalają zadbać o zdrowie oraz o komfort użytkowników pojazdów. W skrajnych przypadkach, kiedy układ wentylacji kabiny jest wyjątkowo zabrudzony lub nie dbamy o niego we właściwy sposób, najskuteczniejszym rozwiązaniem jest fizycznie wyczyszczenie wymontowanego parownika lub jego wymiana na nowy. Wybór właściwej metody czyszczenia zależy od stanu technicznego układu wentylacji kabiny. Należy pamiętać, aby odgrzybiać klimatyzację przynajmniej raz w roku najlepiej oddając auto do serwisu zajmującego się układami klimatyzacji.

3. W jaki sposób wilgoć przedostaje się do układu klimatyzacji?

Sprawny i dobrze uszczelniony układ klimatyzacji zapewnia mieszance czynnika chłodniczego z olejem, skuteczną izolacje przed wilgocią. Para wodna przedostaje się do układu najczęściej w wyniku niewłaściwie
przeprowadzonych czynności serwisowych. Powodem może być powietrze wtłoczone do układu poprzez węże serwisowe podczas uzupełniania ubytków chłodziwa, napełniania układu, bądź też nasycony wilgocią olej, który cechuje się wysoką higroskopijnością. Niewłaściwie magazynowany olej (np. w opakowaniach o dużej pojemności), narażony na częsty kontakt z powietrzem, chłonie wilgoć i stopniowo traci właściwości smarujące, co może stanowić zagrożenie dla innych elementów układu, w szczególności dla kompresora. Zdarza się także, że przyczyną zawilgocenia układu jest sam czynnik chłodniczy. Czystość czynnika uzależniona jest od
źródła jego pochodzenia oraz od tego czy serwisant używa czynnika z odzysku. Gaz R134a odciągnięty z układu, przed ponownym napełnieniem, powinien zostać oczyszczony przez filtr umieszczony w urządzeniu przeznaczonym do napełniania klimatyzacji. Przy prowadzeniu prac naprawczych, rozszczelnieniu oraz otwarciu układu klimatyzacji
standardem jest także wymiana osuszacza, którego zadaniem jest pochłanianie nadmiaru wilgoci z systemu auto-klimatyzacji.

4. Dlaczego wymieniając kompresor należy również wymienić osuszacz?

Osuszacz w układzie klimatyzacji odpowiedzialny jest za pochłanianie wilgoci, a także wyłapywanie drobnych zanieczyszczeń. To element eksploatacyjny jednorazowego użytku i należy go wymienić obowiązkowo przy każdym rozszczelnieniu układu klimatyzacji, w szczególności podczas montażu nowej sprężarki. Pozostawiony – nawet na krótki czas – w kontakcie z powietrzem osuszacz traci swoje właściwości, dlatego też na czas magazynowania osuszacze są wypełniane azotem i hermetycznie zamykane. Producenci kompresorów umieszczają zapis o obowiązku wymiany osuszacza jako jeden z podstawowych warunków zachowania gwarancji. Pozostawiając w układzie stary osuszacz, narażamy nowy kompresor na trwałe uszkodzenie w wyniku nasiąkniętego wilgocią oleju, który traci swoje właściwości i nie chroni już sprężarki w należyty sposób. Dodatkowo wysoki poziom wilgoci w układzie powoduje stopniowe
powstawanie korozji i niszczenie innych elementów systemu klimatyzacji.

5. Dlaczego po włączeniu klimatyzacji pojawia się nieprzyjemny zapach?

Powodem wyczuwalnego nieprzyjemnego zapachu po uruchomieniu klimatyzacji są drobnoustroje i grzyby gromadzące się na powierzchni parownika
(patrz: pyt. 2.), a także filtra przeciwpyłkowego. Szkodliwe dla zdrowia mikroorganizmy rozwijają się w cząsteczkach brudu na radiatorze parownika, a następnie wraz ze schłodzonym powietrzem są transportowane i
osadzają się na filtrze kabinowym. Rozwój drobnoustrojów jest możliwy dzięki wodzie, która stopniowo osadza się na żeberkach parownika, a następnie spływa do umieszczonej pod nim miski, skąd giętkim przewodem wydostaje się na zewnątrz pojazdu. Warto także kontrolować czy parownik we właściwy sposób odprowadza skropliny i czy podczas postoju samochodu na ziemi gromadzi się niewielka ilość wody. Sytuacja przeciwna może wskazywać na problem z nieprawidłową pracą zaworu rozprężnego i szronieniem parownika.
Wracając do filtra kabinowego, jeśli nie zadbamy oregularną jego wymianę to po pewnym czasie zacznie on wydzielać do wnętrza samochodu nieprzyjemny, stęchły zapach. Poza przykrym zapachem, należy także pamiętać, że drobnoustroje wpływają negatywnie na nasze samopoczucie i wywołują reakcje alergiczne. Aby wyeliminować problem
trzeba wymieniać filtr kabinowy po przejechaniu 15 tys. kilometrów bądź minimum raz w roku. W warunkach miejskich, z uwagi na dużo większe stężenie zanieczyszczeń zaleca się wymianę filtra nawet co sześć miesięcy. Brak wymiany filtra powoduje często parowanie szyb gdyż nie przepuszcza on świeżego powietrza do wnętrza pojazdu. Może również
spowodować zmniejszenie wydajności wentylatora a w skrajnych przypadkach jego uszkodzenie oraz konieczność wymiany.

6. Jak zapobiec parowaniu szyb w samochodzie?

Powodem zaparowanych szyb w porze jesienno-zimowych chłodów jest nic innego jak osadzająca się z powietrza wilgoć, którą sami wnosimy do kabiny samochodu na mokrej odzieży i butach. Nagromadzona na wycieraczkach pod nogami woda paruje i ogranicza naszą widoczność.
Pomocna w rozwiązaniu tego problemu okazuje się klimatyzacja, za pomocą której w szybki i łatwy sposób osuszymy powietrze wewnątrz auta dzięki czemu szyby znów staną się przejrzyste.

Pozbycie się pary wodnej w kilku prostych krokach:

• włączamy klimatyzację,
• kierujemy strumień powietrza na przednią szybę,
• jeżeli istnieje taka możliwość załączamy opcję wewnętrznej cyrkulacji powietrza,
• ustawiamy dmuchawę i grzanie na maksimum.

Postępowanie może jednak być różne, zależne od układu klimatyzacji, przykład – instrukcja obsługi Toyota Hilux 2005 (Toyota Motor Corporation, str. 160);

Usuwanie zaparowania – Powierzchnia wewnętrzna szyby

Najlepszą skuteczność uzyskuje się przy następujących nastawach:

Prędkość dmuchawy – dowolna wartość oprócz „OFF”
Temperatura – W kierunku wysokiej (zakres czerwony) przy ogrzewaniu lub w kierunku niskiej (zakres niebieski) przy chłodzeniu
Pobór powietrza – z zewnątrz (powietrze świeże)
Kierunek nawiewu – na szybę
Klimatyzacja – włączona

7. Czy wskazane jest używanie klimatyzacji zimą?

Najlepiej odpowiedzi poszukać w ‘Instrukcji obsługi samochodu’. To najsłuszniejsze postępowanie, biorąc pod uwagę zmiany technologiczne i ilość opcji wyposażenia aut oraz różne rodzaje układów klimatyzacji. Wiele dostępnych instrukcji podaje rozbieżne sugestie.
Warto poradzić się eksperta ze sprawdzonego serwisu, a dokładnie specjalisty od klimatyzacji. Mając na uwadze czysto techniczne aspekty, powiedzielibyśmy – nie włączać. Wielu może się z tym nie zgodzić.
Dlaczego tak? Jeden z argumentów na ‘tak’, został wymieniony w pyt. 6 – klimatyzacja włączana w okresie jesienno-zimowym pozwala pozbyć się uciążliwego problemu zaparowanych szyb. A czemu nie? Używanie
klimatyzacji może doprowadzić do uszkodzeń kompresora, związanych brakiem smarowania i własnościami olei, np. oleje POE z czynnikiem
R134a.

Ważne zastrzeżenie: zima to nie tylko mroźne dni. Klimatyzacji można używać np. do odparowania szyb jeśli jest
odwilż, wilgoć i +9°C . Musimy jednak pamiętać, że sprawny układ klimatyzacji nie włączy się kiedy temperatura na zewnątrz pojazdu jest zbyt niska, tj. niższa od temperatury załączenia czujnika umiejscowionego na parowniku. Bez względu na to czy korzystamy z klimatyzacji manualnej, czy też automatycznej może być ona pomocna jedynie do pewnej granicy temperatury powietrza i jej załączenie uzależnione jest od zastosowanych zabezpieczeń i technologii.

8. Jak korzystanie z klimatyzacji wpływa na zużycie paliwa?

Używanie klimatyzacji samochodowej ma wpływ, ale tylko częściowy na wzrost zużycia paliwa. Całe zjawisko uwarunkowane jest przez kilka czynników, takich jak: poziom temperatury na zewnątrz pojazdu, stan techniczny naszego auta, czy przyzwyczajenia kierowcy.
Dostrzeżoną przez kierowców prawidłowością, powodującą większe zużycie paliwa, jest pierwsza faza chłodzenia, kiedy klimatyzacja musi znacznie obniżyć temperaturę nagrzanego wnętrza samochodu, wymuszając na układzie klimatyzacji działanie z większą mocą. Obniżenie temperatury aż o 15 czy 20 stopni Celsjusza w kilka minut jest niestety zjawiskiem znacznie obciążającym silnik. Najprostszym sposobem rozwiązania tego problemu jest otwarcie szyb i przewietrzenie wnętrza pojazdu przed jazdą, a także włączenie wew. obiegu powietrza, aby klimatyzacja nie musiała ochładzać tak gorących mas powietrza.

Naprzeciw ww. oczekiwaniom kierowców wychodzą także coraz to nowsze rozwiązania technologiczne i konstrukcyjne, stosowane w nowoczesnych samochodach. Coraz częściej można spotkać systemy klimatyzacji z automatyczną regulacją temperatury i samosterującymi klapami wentylacji.
Wszystko po to, aby zużycie paliwa utrzymać na jak najniższym poziomie. Niewielu kierowców zdaje sobie także sprawę z tego, że zaniedbany i nie poddawany konserwacji układ klimatyzacji, w którym występuję nawet
niewielki ubytek czynnika chłodniczego, znacząco wpływa na zużycie paliwa. Kompresor, żeby utrzymać pożądany poziom chłodzenia musi wówczas pracować częściej i dłużej niż w standardowych warunkach.

Przyjmuje się, iż klimatyzacja podwyższa spalanie paliwa o ok. 10%. Spowodowane jest to poborem mocy z silnika oraz przez to, iż musimy mocniej „wciskać” pedał gazu aby uzyskać ten sam efekt jak bez działającego układu klimatyzacji.

9. Czy przed montażem trzeba zalewać kompresor olejem?

Zdecydowana większość kompresorów klimatyzacji (zarówno wyposażonych w sprzęgło elektromagnetyczne, jak i tych sterowanych zaworem) wymaga odrębnego podania oleju przez korek wlewowy. Należy tutaj rozgraniczyć dwie czynności serwisowe – oprócz dodania oleju wraz z czynnikiem do układu, obowiązkowo należy podać odpowiednią ilość oleju właściwego typu do skrzyni korbowej sprężarki. Istnieją także kompresory nie zalewane poprzez korek wlewowy, wówczas olej dozujemy portem ssania.
Niedopilnowanie tej czynności powoduje błyskawiczne zatracie kompresora po odpaleniu klimatyzacji i niestety w większości przypadków także utratę gwarancji producenta. Dostarczana do serwisów sprężarki nie są zalane właściwą ilością oleju. Dzieje się tak ze względu na fakt, iż oleje przeznaczone do kompresorów (najczęściej stosowane z czynnikiem R134a oleje typu PAG) cechuje wysoka higroskopijność i zalanie sprężarki na długi czas przed montażem spowodowałoby utratę jego właściwości smarujących.
Olej stałby się bezużyteczny i nie zabezpieczał komory sprężarki w należyty sposób.

Powyżej wymienione czynności z pewnością warto powierzać punktom, które w fachowy sposób wykonują wszelkie czynności związane z prawidłową pracą układu klimatyzacji. Do takich serwisów należą warsztaty sieci fast-fit
Premio, mające w swojej ofercie m.in. serwisowanie układu klimatyzacji.

Premio jest liderem nie tylko jeżeli chodzi o liczbę punktów fast-fit, których w naszym kraju jest już ponad 100 Stawia także bardzo wysokie wymagania jakościowe dotyczące wyposażenia oraz wyglądu zew. i wew. serwisu, zakresu świadczonych przez warsztaty usług oraz standardów obsługi klienta. Normą są również regularne szkolenia zarówno
techniczne, jak i biznesowe. Konsumenci tego oczekują, ponieważ coraz bardziej zwracają uwagę na wizualizację serwisu, fachowość, profesjonalizm i kompleksowość oferowanych usług, ale także na przystępne ceny.

Sieć Premio od początku swojego istnienia związana jest z Goodyearem.
Dlatego w punktach serwisowych w Polsce oferowane są przede wszystkim opony należących do tego amerykańskiego koncernu marek ze wszystkich segmentów cenowych: Goodyear, Dunlop, Fulda, Sava i polska Dębica. Można
też kupić opony innych marek. Dewizą Premio jest wysoka jakość obsługi i krótki czas oczekiwania.

Pełną ofertę Premio można znaleźć na stronie internetowej www.premio.pl. Warto też odwiedzić profil http://www.facebook.pl/PremioSerwis.

Do napisania artykułu wykorzystano wiedzę i materiały firmy Laser-Sinex Sp. z o.o. / http://www.laser-sinex.pl / oraz Akademii Rozwoju Goodyear / www.arg.info.pl /

Przygotowała firma Goodyear