Angielska szkoła

W całym Zjednoczonym Królestwie nauka jest obowiązkowa, ale szkoła nie. Dzieci nie muszą uczęszczać do szkoły. Paragraf 7 Ustawy o Edukacji w Zjednoczonym Królestwie z1996 roku stwierdza:

„Rodzice każdego dziecka w wieku szkolnym są zobowiązani do zapewnienia mu pełno-czasowej nauki odpowiedniej do: jego wieku, możliwości i zdolności oraz potrzeb, w tym także specjalnych wymagań edukacyjnych.” (12)Rodzice muszą zatem zapisać dziecko do szkoły lub zapewnić mu edukację w inny sposób. Mogą pobierać naukę w domu.
Już 3-latki mają prawo, przed podjęciem obowiązkowej edukacji szkolnej, do bezpłatnego miejsca w placówce oświatowej 5 razy w tygodniu po 2,5 godziny przez 33 tygodnie w roku. Oświata przedszkolna dotyczy więc dzieci między 3 a 5 rokiem życia. Ilość godzin spędzonych przez dzieci w przedszkolu zależna jest tylko i wyłącznie od rodziców. Przedszkole stanowi pierwszą instytucję wychowawczą, ale – co najważniejsze – jest to instytucja tworzona przede wszystkim przez dzieci i rodziców, a dopiero w dalszej kolejności przez władze lokalne. Również wszystkie problemy rozwiązywane są z udziałem rodziców.

Po ukończeniu 5 roku życia, dziecko wchodzi w okres obowiązku szkolnego, który trwa do ukończenia 16 lat. Zatem łączny okres obowiązkowej nauki trwa 11 lat. Istnieje również możliwość rozpoczęcia nauki w wieku 4 lat. Dzieci powinny zacząć chodzić do szkoły w pierwszym semestrze przypadającym po ich 5 urodzinach, czyli 31 sierpnia, 31 grudnia lub 31 marca, w praktyce często zaczynają naukę wcześniej. Jednakże obowiązkiem jest pozostać w szkole do ostatniego dnia kończącego rok szkolny, w roku gdy kończą 16 lat. Rodzice nie zakupują podręczników i zeszytów. Dzieci też nie noszą książek i zeszytów do domu. Noszą jedynie zeszyty przeznaczone do prac domowych i testów sprawdzających. Szkoła zapewnia wszystkie pomoce dydaktyczne i przybory szkolne. Rodzic zobowiązany jest jedynie do zakupu obowiązkowego w każdej angielskiej szkole mundurku(spodnie szare lub czarne, bluza z logo szkoły) , stroju sportowego w zależności od profilu, sprzęt muzyczny, czy potrzebne w tym celu przedmioty, ułatwiające zdobycie umiejętności i rozwój talentu.

(1)Pierwszym ogniwem nauki szkolnej jest szkoła początkowa, trwająca 6 lat i obejmuje dwa etapy
• szkoły małego dziecka (infants schools ) – dla uczniów od 5 do 8 lat- primary school
• szkoły dla dzieci starszych (junior schools ) – dla uczniów od 8 do 11 lat.

(11)Dalsza nauka po szkole początkowej odbywa się już w różnych typach zróżnicowanej programowo szkole średniej (secondary school, college)od 11 do 16 roku życia. Rok szkolny trwa 39 tygodni i jest podzielony na trzy trymestry (jesienny, zimowy i letni), a te z kolei na dwie części (terms). Co kilka tygodni dzieci mają jeden lub dwa tygodnie (w grudniu i w kwietniu-wakacje zimowe i wiosenne) przerwy, tzw. half-term breaks. Wakacje letnie trwają 6 tygodni.(np od 21 lipca do 4 września)

Lekcje w każdej szkole zaczynają i kończą się tak samo, przez cały rok:

– od godziny 8.50-15.15 w primary school

-od godziny 8.30-15.00 z dwiema przerwami na lunch –Secondary school& College

Przerwy lekcyjne odbywają się co 1,5 h trwania lekcji. W szkole nie ma stopni. Stosuje się system punktów i ocen od litery A- najwyższej do G- najniższej. Zazwyczaj obok 1-2 razy w tygodniu pracy domowej i przeznaczonym czasie na jej zrobienie(tydzień), dzieci piszą pod koniec tygodnia testy z matematyki i angielskiego, co wpływa na system punktacji miesięcznej. Nie ma w szkole niezapowiedzianych sprawdzianów i wywoływania do tablicy. Każdy test jest omawiany, by dzieci bez strachu mogły do niego przystąpić. Stosuje się system nagradzania i zachęcania do nauki. Jeśli dziecko jest przeziębione, lub bierze jakieś lekarstwa, w sekretariacie szkoły zostawia się leki i zalecenia jak je podawać. Nie wolno wnosić na czas zajęć komórek i słodyczy. W budynkach szkolnych są kamery rejestrujące zachowania dzieci przed szkołą i w szkole. Budynek na czas lekcji jest zamknięty i zabezpieczony alarmem. Rodzice ani osoby nie mające dziecka w szkole, nie mają możliwości dostać się na teren szkoły, jeśli nie przez sekretariat i ochronę(szkoły podstawowe są zazwyczaj parterowe).

Po ukończonych lekcjach dzieci odprowadzane są przez wychowawcę i oddawane rodzicowi lub opiekunowi przed bramą szkolną(przed wcześniejszym zapytaniem dziecka o znajomość z osobą odbierającą). W wyjątkowych przypadkach rodzic odbiera dziecko w szkole, zazwyczaj odbiór odbywa się, przez codzienny proces stawania w kolejce przed bramą. Szkoły zazwyczaj usytuowane są z dala od ulicy głównej. Posiadają parking dla osób zaprowadzających i obierających swoje pociechy.

(10)Dużą wagę przywiązuje się do absencji. Obowiązkowa w ciągu roku jest 90-94% frekwencja. Przy mniejszej liczbie obecności szkoła przeprowadza wywiad dotyczący rodziny, w której wychowuje się dziecko. Nie istnieją nieusprawiedliwione obecności i wagary. Gdy dziecko nie pojawia się w szkole, rodzice tego samego dnia są zawiadamiani i pytani o przyczynę nieobecności. Gdy nie ma możliwości kontaktu z rodzicami telefonicznie, są zawiadamiani listownie. Starszy uczeń, w razie wagarów może zostać zawieszony w prawach uczniowskich, bądź wydalony ze szkoły. Na początku roku szkolnego, rodzice dostają ustalony na cały rok rozkład wolnych dni szkolnych.

Przy chęci opuszczenia kilku dni w szkole(np. wyjazd) rodzice piszą prośbę-pismo do rady szkoły, dyrektora który wyraża zgodę lub nie. Na koniec semestru dzieci dostają podsumowanie wyników w formie opisowej (school report),natomiast na koniec roku szkolnego rodzice otrzymują obszerniejszy, bardziej szczegółowy raport.

(2)Jak wspomniałam wyżej, szkoły początkowe dzielimy na 2 ogniwa-infants i junior w zależności od wieku. Już 4 latki uczą się pisania i czytania. Wszystko to odbywa się przy pomocy zabaw, śpiewu, tańca oraz gimnastyki. Wiedza dziecka o świecie zostaje wzbogacona przez pogadanki, wycieczki i czytanie książek w czasie lekcji. Podstawową metodą pracy w klasach wstępnych jest swobodna zabawa i gra. Dzieci pielęgnują kwiaty, przygotowują jedzenie, uczą się szyć.

(3)Praca w pierwszych klasach, starszych grup przedszkolnych, opiera się na teorii spontanicznego rozwoju dziecka. Dlatego nie prowadzi się zajęć na podstawie określonego z góry rozkładu. Nauka czytania i pisania odbywa się w toku organizowanych dla tego celu zajęć dowolnych. Zabawy takie połączone są z zajęciami wymagającymi lepienia z gliny, plasteliny, modelowania, wycinania lub rysowania.

Zajęcia przed południem zaczynają się zazwyczaj od słuchania czytanego przez nauczyciela tekstu lub opowiadania. Po przerwie nauczyciel organizuje gimnastykę i zabawy ruchowe. Takie zajęcia często odbywają się na wolnym powietrzu, na specjalnie dla tego celu przygotowanych boiskach szkolnych. Dzieci mają do dyspozycji różnorodny sprzęt, zabawki lub materiał, same wybierają odpowiednie zabawki i organizują zajęcia w miarę własnych możliwości i według swoich upodobań. Nauczyciel nie kieruje zabawą lub innymi zajęciami. Czasami tylko pobudza lub sugeruje jakąś zabawę.

Prowadzone są zajęcia lekcyjne połączone z obserwacją przyrody i pracami społeczno – użytecznymi dzieci. Hodowla roślin ozdobnych, porządkowanie trawnika szkolnego itp. Dzieci zakładają także w klasie kąciki przyrody, w których hodują rybki, owady i pielęgnują rośliny doniczkowe. Jednym z ważnych zadań szkoły angielskiej na wszystkich szczeblach jest kształtowanie umiejętności samoobsługi.
(zdjęcie-zajęcia plastyki w jednej z klas Junior School)
Dalsza nauka w primary school (junior) obejmuje lata od 7 do 11 roku życia, gdzie dziecko uczy się podstaw fizyki, poznaje geografię, historię i podstawy geometrii. W wieku 11 lat uczniowie przystępują do egzaminu na zakończenie etapu szkoły podstawowej. Jest to egzamin z każdego przedmiotu, włączając język obcy i w- f (physical education) Większość uczniów kończy naukę w primary school i zaczyna naukę w szkole średniej(secondary, college).

(9)Nauka w Secondary School podzielona jest na dwa etapy i w wieku 14 i 16 lat uczniowie przystępują do egzaminów na zakończenie każdego etapu. General Certificate of Secondary Education (GCSE) level –porównywana do nowej matury. Wszystkie dzieci muszą zdawać egzaminy z: matematyki, literatury angielskiej, chemii, biologii, fizyki, historii, języka obcego i dodatkowego przedmiotu np. plastyki lub informatyki(minimum 5, maksimum 12) W przeciwieństwie do szkół w innych krajach europejskich, uczniowie w Zjednoczonym Królestwie przechodzą z klasy do klasy, nawet jeśli nie zaliczą egzaminów.

(5)W Wielkiej Brytanii dzieci w wieku 14-19 lat mają wiele różnych możliwości kształcenia. Mogą wybrać przedmioty, których chcą się uczyć i wówczas zacząć zastanawiać się, czy chcą iść na studia, czy do pracy. Gdy kończą16 lat, muszą zdecydować, czy w dalszym ciągu uczyć się w systemie dziennym, czy też znaleźć pracę i dalej się kształcić mając źródło dochodu.

Rodzić dziecka idącego do secondary school ma takie same zobowiązania, jak w poprzednich szkołach. Zakupienie mundurka(zazwyczaj jest to garnitur z wyszytym rodzajem szkoły, krawat -kolor krawata mówi o tym na jakim roku znajduje się dziecko i stroje sportowe do gimnastyki, rugby, futbolu). Uczeń dostaje do użytku w szkole zestaw podręczników i zeszytów.

Przykładowy rozkład zajęć w secondary school:

-8.35-registration

Sprawdzana jest lista obecności( w razie braku ucznia od razu szkoła przystępuje do powiadomienia rodziców), w razie spóźnienia, uczeń wpisywany jest do szkolnej księgi spóźnień.

-Assembly

(6)School assembly przypomina apel w polskich szkołach. W Wielkiej Brytanii organizowany jest codziennie lub prawie każdego dnia. Nie jest to lekcja, a zgromadzenie uczniów i nauczycieli wraz z asystentami – zwykle dzieci z różnych klas (w szkołach podstawowych nawet wszystkich klas łącznie z przedszkolnymi), mające na celu podzielenie się przeżyciami, informacjami i punktem widzenia na różnorodne tematy częściowo lub wcale niezwiązane z obowiązkowym programem nauczania.

Zgromadzenie prowadzi zazwyczaj dyrektor szkoły lub jego zastępca. To pozwala zbudować im więź z uczniami, ponieważ obowiązki, które sprawują zwykle nie pozwalają im na regularne nauczanie w klasach, a w każdym razie bardzo je ograniczają. Niekiedy assembly prowadzone jest przez wyznaczonych nauczycieli, którzy mogą mieć harmonogram i zmieniać się np. jeden dzień w tygodniu.
Nauczyciele widzą w assembly możliwość kreatywnego nauczania połączonego z wychowaniem. Dzieci mają okazję dowiedzieć się czegoś nowego, co pozwala im lepiej rozwijać się, rozumieć rzeczywistość i daje im czas na chwilę refleksji. Częstym dodatkiem tych spotkań są opowieści ż życia, własne refleksje nauczyciela, osobiste przeżycia lub przeczytane opowiadanie związane z bieżącym tematem, na ogół zakończone morałem dającym powód do myślenia. Dobre assembly ma zwykle wymiar duchowy, co nie oznacza, że jest religijne. Może się kończyć krótką chwilą ciszy, by dzieci mogły zastanowić się nad tematem, odczytanym wierszem nawiązującym do danego zagadnienia lub utworem muzycznym. Dzieci zwykle opuszczają assembly, patrząc na różne sprawy z innej perspektywy.
Wielu nauczycieli celowo wybiera nieznane wiersze i utwory, co jest dla nich nowym kulturowym doświadczeniem, a jednocześnie stanowi dodatkową korzyść edukacyjną.

-8.55-lekcja 1

-9.55-lekcja 2

-10.55- 1 break-pierwsza przerwa śniadaniowa(trwa20 min)

-11.15-lekcja 3

-12.15-lekcja 4

-13.15-2 break-2 przerwa- lunch

Dzieci przynoszą swoje torby z lunchem(kanapki)lub wykupują obiady w szkole.

-13.50 lekcja 5

-14.50 registration- jeszcze raz sprawdzenie listy obecności uczniów

-15.00-koniec lekcji

(8)Każdy uczeń ma swojego opiekuna (tzw. Form Tutor), który na co dzień opiekuje się przydzieloną mu grupą uczniów. Oprócz tego ma nauczyciela prowadzącego (Guidance Teacher), odpowiedzialnego za program i postępy dzieci w nauce. Nauka obowiązkowa kończy się w wieku 16 lat egzaminem GCSE(General Certificate of Secondary Education). Chociaż egzamin ten nie jest obowiązkowy, zwiększa szanse zatrudnienia w przyszłości.. Po zaliczeniu GCSE uczniowie mogą nadal uczyć się w pełnym wymiarze czasowym w szkole lub college’u, aż do 19 – tego roku życia.

Jak zapisać polskie dziecko do szkoły?

(4)Należy zwrócić się do najbliższego Councilu po odpowiedni formularz. Można też poprosić o listę szkół w dzielnicy – możesz wybrać trzy położone najbliżej twojego miejsca zamieszkania umówić się na spotkanie, by zobaczyć jakie są warunki w szkole.
Kiedy już zdecydujemy się na szkołę należy zwrócić do Councilu (dokładniej do Educational Service) wypełniony formularz z listą wybranych szkół. Urzędnicy przydzielą dziecko do jednej z wybranych przez ciebie szkół. Jeżeli nie będzie wolnych miejsc, Council zaproponuje inną szkołę.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Potwierdzenie daty urodzenia dziecka (paszport albo certyfikat urodzenia)

Potwierdzenie adresu (rachunek np. za gaz, prąd albo podatek lokalny; jeśli go nie masz, a mieszkasz u znajomych, może być rachunek na nazwisko osoby, u której się zatrzymałeś)

Dokument potwierdzający twoje prawa do opieki nad dzieckiem.

Świadectwo chrztu – jeżeli chcesz zapisać dziecko do szkoły wyznaniowej.

Jeśli Twoje dziecko nie zna języka angielskiego już przy zapisywaniu do szkoły trzeba zaznaczyć, że prosisz o special educational needs – (specjalne potrzeby edukacyjne). Szkoła zorganizuje dodatkowe lekcje angielskiego i specjalny program nauczania.

(7)Nauka jest bezpłatna dla wszystkich dzieci pomiędzy 5 a 18 rokiem życia. 94 proc. uczniów pobiera bezpłatną naukę opłacaną ze składek publicznych, 6 proc. natomiast uczęszcza do płatnych, niezależnych szkół. Szkoły państwowe (stateschools) podlegają Lokalnym Władzom Oświatowym i nauczają według narodowego programu nauczania tzw. NationalCurriculum, obejmującego 10 podstawowych przedmiotów, z których angielski, matematyka i nauki ścisłe stanowią przedmioty rdzenne (core subjects). Dzieci obywateli Unii Europejskiej mają takie samo prawo do edukacji jak dzieci brytyjskie. Wszystkie dzieci, jeżeli ich rodzice mieszkają w Wielkiej Brytanii mają prawo chodzić do szkół państwowych. Mam nadzieję, że ten zbiór informacji, stanie się pomocny dla Polonii na Wyspach i nie tylko.

Żródła

1. Dziewulak D. Systemy szkolne Unii Europejskiej. Wydawnictwo „Żak”. Warszawa 1997

2. Konopnicki J. Eksperymentalne szkolnictwo w Anglii i w Szkocji. Wrocław 1964

3. Kotłowski K. Szkoła angielska po drugiej wojnie światowej. Warszawa

4. Ewelinaz25. System szkolnictwa w Anglii.(1)(2)(3)(4)

5. Portal wymiecionych z kraju. Szkolnictwo w Anglii.(9)

6. Monika Mellor. Brytyjski system nauczania.(5)(7)(8)(10)(11)(12)

7. Monika Mellor. School assembly(6).

www.ZielonyDziennik.pl, Magdalena Undro