Choroby alergiczne są jednymi z najczęściej występujących schorzeń współczesnej cywilizacji. Większość chorób z tej grupy ma charakter przewlekły, wymaga systematycznego leczenia.
Alergeny możemy podzielić pod względem ich pochodzenia na:
– Alergeny zwierzęce (białko zwierzęce, sierść oraz złuszczone komórki skóry zwierząt)
– Alergeny roślinne (pyłek kwiatów, olejki eteryczne, pył mąki, opiłki drewna, grzyby pleśniowe)
– Alergeny chemiczne (konserwanty, metale, pyły przemysłowe)
Alergie możemy podzielić ze względu na drogi dostawania się alergenów do organizmu na:
– Wziewne, które wdychamy razem z powietrzem do naszych płuc (kurz , pyłki kwiatowe, substancje lotne)
– Kontaktowe, wywołujące reakcje organizmu przy dotyku (kosmetyki, ubranie, biżuteria)
Alergeny dostają się do naszego ciała także w pokarmie ,bądź przez skórę (pożywienie, lekarstwa, zastrzyki, ukąszenia owadów)
Warto też zastanowić się nad przyczynami powstawania alergii. Występuje tu kilka czynników:
– Czynniki dziedziczne – dzieci rodziców będących alergikami są o 50% bardziej podatne na czynniki alergenne. Osoby takie określa się mianem topików.
– Zanieczyszczenie powietrza – jest bardzo mocno wpływającym czynnikiem, a z jego powodu liczba osób uczulonych stale rośnie
– Psychika- stres, strach, złość i agresja wpływają na powstawanie i przebieg reakcji uczuleniowych.
– sumowanie się bodźców i współczesny tryb życia-nerwowość, pośpiech, niezdrowe odżywianie
Wyrazem reakcji alergicznej mogą być m.in. pojawiające się w surowicy białka zwane immunoglobulinami E (IgE). W fazie reakcji alergicznej łączą się one z receptorami na powierzchni pewnej grupy komórek określanych mianem komórek tucznych. Reakcja tak związanej IgE z alergenem powoduje rozpad tych komórek i uwolnienie wielu aktywnych biologicznie substancji, m.in. histaminy – wywołującej np rozszerzenie naczyń skóry (rumień, wysypka), wysięk z nosa (katar), podrażnienie receptorów układu nerwowego (świąd).
Oto lista pokarmów najczęściej wywołujących reakcje alergiczne:
• mleko krowie
• białko jajka
• wołowina
• cielęcina
• ryby
• skorupiaki
• orzechy
• migdały
• owoce cytrusowe
• pomidory
• czekolada
Gwałtowna reakcja anafilaktyczna w swej najcięższej ogólnoustrojowej postaci zwana jest wstrząsem anafilaktycznym.
Wstrząs anafilaktyczny powoduje zatrzymanie krążenia i oddychania. Spowodowane to jest obfitym wydzielaniem substancji, jaką jest histamina i zwiększoną z tego powodu przepuszczalnością ścian naczyń krwionośnych w całym organizmie oraz obkurczeniem dróg oddechowych.
Jeżeli alergen zostanie przyjęty drogą doustną lub poprzez iniekcję, w ciągu sekund lub minut może dojść do wystąpienia zagrażającej życiu reakcji ogólnoustrojowej. Nagle występujący skurcz i obrzęk oskrzeli, upośledzenie czynności innych narządów ważnych dla życia może spowodować nawet śmierć.
Leczenie alergii
– Kromony
Do tej grupy zalicza się kromoglikan sodu, zastępowany obecnie przez nowocześniejszy nedokromil sodu. Leki te działają poprzez kontakt z błoną śluzową, która nadmiernie reaguje na alergen, i nie dopuszczają do powstania reakcji alergicznej: obrzęku, skurczu oskrzeli czy kichania. Są skuteczne i bardzo bezpieczne. U chorych na astmę czy alergiczny nieżyt nosa stosowane są w postaci aerozoli; istnieją też krople do oczu, a nawet kapsułki doustne przeznaczone dla chorych na alergię pokarmową. W lżejszych postaciach alergii kromony w zupełności wystarczają.
– Leki antyhistaminowe
Działają poprzez blokowanie receptorów komórkowych dla histaminy – białka pośredniczącego w reakcjach alergicznych. Jeszcze kilka lat temu leki te stosowano niezbyt chętnie – chociaż były skuteczne, to jednak powodowały senność, uczucie zmęczenia, tycie i nietolerancję alkoholu. Były jednak o wiele bezpieczniejsze od kortykosterydów – nawet przy długotrwałym stosowaniu nie powodowały poważnych następstw. Były ponadto bardzo wygodne w stosowaniu: z reguły miały postać tabletek lub syropu dla dzieci. Dlatego wysiłki laboratoriów badawczych poszły w kierunku poprawienia tolerancji tych leków.
Odczulanie
Polega ono na podawaniu choremu specjalnie dobranych, coraz większych dawek, tego co chorobę uczuleniową dotąd nasilało, w taki sposób aby zablokować ją w zarodku.
Najczęściej stosowanym sposobem odczulania w alergii na pyłek roślin jest podskórne podawanie – od jednej dziesiątej do całego mililitra roztworu alergenowego (zazwyczaj 10-12 wstrzyknięć) co roku przed przewidywanym sezonem kwitnienia danej grupy roślin. Dla traw najlepiej od lutego do kwietnia. Natomiast w trwającej cały rok alergii na roztocza kurzu domowego szczepienia są całoroczne. sienną leczy się metodą całoroczną.
ZielonyDziennik.pl; Julian Z. Pankiewicz
